Marki mediowe, które za PiS zachorowały i ich ratowanie będzie najtrudniejsze

Trójka uwierała PiS najbardziej, bo była inteligencka. Polska Press – bo należała do niemieckiej spółki. Obie marki ucierpiały (fot. Piotr Molęcki/East News)

Osiem lat rządów Zjednoczonej Prawicy to także osiem lat jej zmagania się z mediami. Potyczki czysto ideowe kończyły się niekiedy na konkretnych posunięciach kadrowych i biznesowych. Niektóre marki mediowe mocno ucierpiały, a może nawet poległy.

Władza ostro walczyła z mediami, które nie były jej przychylne i mocno wspierała te, które powielały jej propagandę. Wystarczy wspomnieć ogromne przychody z reklam płynące ze spółek Skarbu Państwa do prorządowych mediów (i brak takich kontraktów z tzw. mediami opozycyjnymi), pomysł z podatkiem od reklam czy lex TVN. Kilka marek mediowych tego czasu nie przetrwało – w każdym razie nie przetrwały w zdrowiu.

• Radiowa Trójka oraz Jedynka

Trójka uwierała PiS najbardziej. Jako inteligenckie radio słuchane w dużych miastach, z wyraźnym akcentem publicystycznym i politycznym, było najważniejszym celem władzy od 2015 roku. Nie był to jednorazowy atak, naciski trwały długo: zmieniano kierownictwo, delegowano do zespołu partyjnych agitatorów, zmieniano ramówkę. Jedna z istotniejszych bitew rozegrała się – i tego raczej nikt się nie spodziewał – o listę przebojów i piosenkę Kazika, która nie powinna wygrać, bo nie podobała się władzy.

Czytaj też: Polskie Radio Rzeszów musi tłumaczyć się RMN po reportażu Onetu. "Cenzura i mobbing"

Zanim dobra zmiana dotarła do Polskiego Radia, w czwartym kwartale 2015 roku Program I notował 9,5 proc. słuchalności, a Program III – 7,8 proc. Wraz z kolejnymi zmianami na antenie i odejściami z zespołów, wyniki były coraz gorsze. Rekordowo niskie udziały główne anteny publicznego radia zanotowały w 2021 roku za prezesury Agnieszki Kamińskiej. Słuchalność Trójki stopniała do zaledwie 1,6 proc. (wrzesień-listopad 2021), a Jedynki – do 4,2 proc. (sierpień-październik 2021). Część dziennikarzy dawnej Trójki trafiła do internetowych projektów: Radia Nowy Świat i Radia 357, finansowanych przez słuchaczy.

W 2016 roku z Programem III rozstali się np. Marcin Zaborski, Jerzy Sosnowski i Michał Nogaś, a z Programem I Przemysław Szubartowicz czy Zuzanna Dąbrowska. Exodus z Trójki na jeszcze większą skalę nastąpił w 2020 roku, kiedy z anteną pożegnali się m.in. Agnieszka Szydłowska, Wojciech Mann, Marek Niedźwiecki, Dariusz Rosiak. Winą za zniszczenie Programu III obarczono prezeskę radia Agnieszkę Kamińską. "Nawet poprzednim prezesom, którzy starali się zachować polityczna linię, nie udało się doprowadzić radia do tak złego stanu jak teraz" – mówił "Press" w 2021 roku Ernest Zozuń, dziennikarz Trójki zwolniony z radia dyscyplinarnie przez Kamińską.

Dziś jest w Trójce kilka dawnych głosów, ale nikt nie traktuje tej anteny jako kontynuacji wielkiego radia, na którym wychowały się całe pokolenia. Słuchalność dzisiaj: w okresie lipiec-wrzesień 2023 roku Trójka notowała 1,9 proc. udziału w czasie słuchania, a Jedynka – 5,4 proc. (dane: Radio Track).

• Dzienniki Polska Press

Polska Press została łupem PiS na przełomie 2020 i 2021 roku. Koncern ostatecznie przejął Orlen od niemieckiej Verlagsgruppe Passau Capital Group na początku marca 2021 roku za 210 mln zł.

Czytaj też: Lokalni wydawcy dziś pozwą Ogólnopolską Grupę Badawczą za wyniki wyborcze

Po 2,5 latach rządów nowej ekipy w PP sytuacja trzech największych dzienników wygląda następująco (dane PBC za pierwsze półrocze 2023):

• "Gazeta Pomorska" – średnia sprzedaż 12 803 egz., co oznacza spadek o 16,9 proc. wobec pierwszego półrocza ub.r.,
• "Dziennik Zachodni" – 8386 egz. (spadek o 20,9 proc.),
• "Głos Wielkopolski" – 8080 egz. (spadek o 23,5 proc.).

W 2022 roku sprzedaż polskich dzienników regionalnych (niemal wszystkie należą do PP) wynosiła średnio 120 537 egz. W 2021 roku było to 158 399 egz., a jeszcze w 2020 – 191 905 egz.

Cały koncern Polska Press w 2022 roku miał 329,3 mln zł przychodów i 23 mln zł straty. To źle, ale i tak lepiej niż w 2021 roku. Wtedy zanotowano stratę w wysokości 30,8 mln zł. Za rządów Verlagsgruppe Passau wyniki były lepsze. Rok 2020 (ostatni przed Orlenem) skończył się dla Polska Press zyskiem netto w wysokości 4 mln zł (ale przychody były niższe o ponad 20 proc.)

• Ruch

Kolporter prasy, kiedyś hegemon na rynku – dziś należący do Orlenu – ma ogromne kłopoty. Liczba punktów sprzedaży w pierwszej połowie 2023 roku znów spadła – tym razem o 54, czyli o 7 proc. To oznacza, że realizowano w Polsce sprzedaż w ramach 760 punktów sprzedaży detalicznej/kiosków zarządzanych przez Grupę Ruch (tak podano w sprawozdaniu z pierwszego półrocza 2023).

Czytaj też: Redakcje sprzyjające PiS zaskoczone po wyborach. Sakiewicz: "Prawicowe media dostały za mało"

Dla porównania, na koniec 2022 roku było ich 814. Warto zobaczyć też inne liczby: jeszcze w 2021 roku Ruch miał 1027 punktów, w 2020 roku – 1209, a w 2019 – 1333.
Przychody Ruchu SA w 2022 roku spadły o 10,3 proc., do 799,6 mln zł, w porównaniu z 2021 rokiem. Strata spółki powiększyła się o 40,2 proc. – do 86,1 mln zł (było minus 61,4 mln zł).

W ostatnim sprawozdaniu Ruch podał, że spółka realizuje założenia strategii przygotowanej przez akcjonariuszy w ramach planu restrukturyzacji. "Kluczowe elementy pozostają niezmienne i są to: rozwój sprzedaży detalicznej w oparciu o synergie na styku spółki i PKN Orlen SA, rozwój usług kurierskich »Orlen Paczka« oraz poprawa rentowności segmentu prasowego przy jednoczesnej dalszej optymalizacji funkcji korporacyjnych" – wyliczono.

Czytaj też: Kowalczyk: Hipokryta Czabański powinien milczeć, bo zniszczył media publiczne

(MAT, KOZ, 23.10.2023)