Polskie organizacje stworzyły grupę roboczą przeciwko SLAPP

Polska grupa robocza przeciwko SLAPP zajmie się m.in. wsparciem osób poszkodowanych przez takie działania (fot. materiały prasowe)

Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, Sieć Obywatelska Watchdog Polska oraz Article 19 Europe i Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi stworzyły polską grupę roboczą, która zajmie się sprawami SLAPP. Współpracę zawiązano w ramach CASE - Koalicji przeciwko SLAPP w Europie.

- Cel grupy to wspieranie osób poszkodowanych SLAPP, działania na rzecz zmiany praktyki i przepisów w Polsce, a także analiza samego zjawiska - informuje Sieć Obywatelska Watchdog Polska. - Choć problem nie jest nowy, w ostatnich latach się nasilił.

SLAPP (z ang. Strategic Lawsuit Against Public Participation - strategiczne działania prawne zmierzające do stłumienia debaty publicznej) to postępowanie prawne i nękanie procesami sądowymi głównie dziennikarzy i aktywistów. 

Według ubiegłorocznego raportu opublikowanego przez Towarzystwo Dziennikarskie od 2015 do 2021 roku w Polsce miało miejsce 66 ataków SLAPP skierowanych przeciwko dziennikarzom. Wśród nich autorka raportu Eva Ivanowa wymienia zawiadomienia do prokuratury w sprawie zniesławienia (art. 212 kk), proceder mnożenia pozwów w jednej sprawie, uderzenia w pełnomocników redakcji i dziennikarzy (np. inicjowanie przeciwko nim postępowań dyscyplinarnych) lub sędziów prowadzących postępowania (np. próby wyłączenia ich ze składu, a nawet doniesienia do prokuratury na sędziów) oraz próby zastraszania rozmówców dziennikarzy procesami odwetowymi.

Jak podkreśla Helsińska Fundacja Praw Człowieka, wchodząca w skład grupy roboczej, osoby lub instytucje, które zakładają działania prawne typu SLAPP, niekoniecznie dążą do wygrania tych procesów. Ich celem jest zastraszanie i doprowadzenie do kłopotów finansowych dziennikarzy i aktywistów, a także organizacji.

- Przedłużające się, trwające latami procesy, to ogromne obciążenie psychiczne i finansowe. W rezultacie SLAPP obniżają jakość debaty publicznej, mogą skutecznie uciszyć krytyczne głosy i ograniczyć dostęp społeczeństwa do niezależnej informacji - wskazuje HFHR.

Jako przykłady działań SLAPP grupa wymienia sprawę dziennikarki "Tygodnika Zamojskiego" Jadwigi Herety, opisującej nieprawidłowości w zarządzaniu miejskim Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej. Inny przykład dotyczy Kamila Kuliga, dziennikarza lokalnego tygodnika "Wspólnota Łęczyńska", który napisał jak starosta z Łęcznej zameldował w swoim domu kandydata do rady powiatu, by uzyskać przewagę w wyborach. Kulig został pozwany za naruszenie dóbr osobistych.

(PAR, 12.10.2022)